İRAN URANYUMU TÜRKİYEYE

Türkiye'den Tarihi Adım

Türkiye ve Brezilya liderleri İran ile 5+1 ülkeleri arasında, Ortadoğu’da yeni bir savaş çıkarabilecek nükleer krizi bitirmek için ilk adımın atılmasını sağladı

Erdoğan ve Lula Da Silva, İran lideri Ahmedinejad’ı uranyum takasının Türkiye’de yapılmasına ve yeni müzakerelerin de İstanbul’da olmasına ikna etti

Ortadoğu’da geniş çaplı bir savaşın ayak seslerine neden olan Batı ile İran arasındaki nükleer krizde Türkiye ve Brezilya’nın girişimiyle kritik eşik aşıldı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva ve İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad Tahran’da yaptıkları zirvede İran’ın yüzde 3.5 zenginleştirdiği bin 200 kilo uranyumu, ABD, Fransa, Rusya ve BM nükleer denetim birimi Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’ndan (UAEK) oluşan Viyana Grubu’ndan sağlanacak yüzde 20 zenginleştirilmiş 120 kilo uranyumla İstanbul’da takas edecek. Batı dünyasının “İran’ın son şansı” dediği girişim Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Brezilya Dışişleri Bakanı Amorim’in Cuma’dan beri Tahran’da sürdürdüğü müzakereler sonucunda dün Ahmedinejad, Lula ve Erdoğan’ın nezaretinde anlaşmayla sonuçlandı. Pazar günü İzmir’de bulunan Erdoğan üç dışişleri bakanının toplantısına direkt bağlanarak sürekli bilgilendi.‘UÇAĞI TAHRAN’A ÇEVİRMEM’ RESTİ

Erdoğan’a kritik bir eşiğe gelindiği bildirildi. Erdoğan da “Türkiye’nin teklifinin kabul edilmediği takdirde, uçağı Tahran’a çevirmeyeceğini” ifade etti. 18 saat süren görüşmelerin ardından takasın Türkiye’de gerçekleştirileceğinin Erdoğan’a iletilmesi üzerine Erdoğan, Tahran’a gitmeyi kabul etti. Dünkü zirvede takas işleminin ne zaman gerçekleştirileceği aşamasında, İran metinde belirlenmiş zaman konusunu yeniden müzakere etmek istedi. Bunun üzerine Erdoğan’ın metni savunarak, “Zaman belirlenmezse buradan sonuç çıkmaz” dedi. Lula’nın da desteklemesi üzerine, İran’ın bir hafta içinde Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’na yazılı bildirimde bulunacağı maddesini anlaşmaya kondu.

BALKONDA SİGARA KAÇAMAKLARI 

Uluslararası toplum, başarının mimarı olarak, 2009’dan bu yana 7 İran ziyareti yapan Davutoğlu ile ABD dahil tüm uluslararası toplantılarda “diplomatik çözüm” ısrarını koruyan Başbakan Erdoğan’ı gösterdi. 18 saat müzakareler sırasında özellikle metne konacak kelimelerin seçimi konusunda gergin anlar yaşandı. Ancak gerek Brezilya ve Türkiye, gerekse İran, gerilen tarafı, “Burada, dostlar arasında bir mutabakat oluşturmaya çalışıyoruz, hasımlar arasında değil” diyerek sakinleştirmeye çalıştı. Yorgunluk anlarında, İran Konuk Evi’nin balkonunda, beraber sigara içildi.

Bölgede dengeleri Türkiye belirliyor

İran’la yapılan nükleer anlaşmayı değerlendiren uzmanlar Tahran’da atılan imzalarla Türkiye’nin bölgesel süper güç olduğunun teyid edildiğini düşünüyor

İran’ın nükleer santralde kullanacağı uranyumun zenginleştirilmiş uranyumla takası için Türkiye’yi seçmesini değerlendiren siyaset bilimciler vu uzmanlar bölgede savaş riskini bertaraf eden bu anlaşmada Türkiye’nin rolüne övdü. Görüşler şöyle:

Emekli Büyükelçi İlter Türkmen: “Türkiye’nin Orta Doğu’daki güvenirliği ve saygınlığı artmıştır. Nereden bakarsanız bakın son derece önemli ve büyük bir başarı”

Siyaset Bilimci Prof. Doğu Ergil: “Türkiye’nin Orta Doğu’daki ağırlığı arttı. Yanıbaşındaki bir sorunu savaş çıkmadan çözmüş oldu.”

Uluslararası İlişkiler Prof. Hüseyin Pazarcı: Öncelikle bir prestij kazancımız oldu. ABD’nin silahlı müdahale riski de ortadan kalktı. Bölgede bizim istediğimiz olaylar oluyor. “

Prof. Dr. Beril Dedeoğlu: “Türkiye her şeyden önce İran’ın uluslararası toplum ile arasındaki gerginliği azaltacak süreçte rol oynadı. Önce batıyı da karşısına alarak İran’ın gönlünü kazandı. İran, ağırdan alınca da rest çekti.”
aktifhaber.com